Mỗi ngày, khi chú mèo bước vào phòng làm việc của bạn, ngước nhìn bạn bằng ánh mắt phẫn nộ và “meeeoooo” lên mộ tiếng nghe thật chán đời, dù không hiểu tiếng mèo nhưng bạn biết chắc nó đang muốn nói: “Tại sao nhà ngươi vẫn còn chưa lấy đồ ăn cho ta nữa?”
Ảnh: Shutterstock
Khác với các loài cùng họ, mèo nhà dùng tiếng kêu để giao tiếp với con người, nhưng lại ít “meo meo” với nhau. Vậy đâu là lý do khiến những vị hoàng thượng lắm lông muốn nói chuyện với chúng ta đến vậy? Câu trả lời nằm ở quá trình thuần hoá.
Theo John Bradshaw và Charlotte Cameron-Beaumont viết trong cuốn “The Domestic Cat: The Biology of Its Behaviour” (tạm dịch: “Mèo nhà: Đặc tính sinh học và hành vi của chúng”), trước khi mèo bắt đầu chung sống với loài người gần 10.000 năm trước, chúng là những sinh vật sống đơn lẻ. Vì thuỷ tổ nhà mèo ít khi tiếp cận những thành viên cùng loài, chúng không cần dùng tiếng kêu để giao tiếp, mà sử dụng khứu giác và các hình thức đánh dấu lãnh thổ như cọ xát hay tiểu vào những chỗ như gốc cây để tránh chạm trán với những con mèo khác hay chỉ để truyền đạt thông điệp. John Wright, nhà tâm lý học hành vi động vật tại Đại học Mercer, Georgia cho hay đó vẫn là cách thức giao tiếp của phần lớn loài mèo hiện nay.
Tuy nhiên, loài người lại không có được khứu giác nhạy bén như loài mèo (và hẳn là chúng ta cũng không dễ chịu gì khi ngửi phải mùi nước tiểu mèo trên chiếc ghế sofa mới). Vì vậy, loài mèo đã chọn cách giao tiếp hiệu quả, thu hút sự chú ý của ta, đó là kêu meo meo. “Chúng cũng biết sử dụng tiếng kêu làm công cụ để thao túng đấy chứ,” Wright nói.
Nhiều chú mèo còn biết cách dùng những tiếng meo khác nhau để thể hiện những nhu cầu, cảm xúc khác nhau nữa. Ví dụ như chúng rung giọng khi chào đón, kêu một tiếng nhẹ nhàng khi xin đi chơi, hay meo meo thật lớn đòi ăn.
Hành động kêu meo meo là một tập tính học được. Khi bé, mèo con thường hay kêu để thu hút sự chú ý của mẹ khi bị đau, lạnh, hay khi mẹ lỡ ngồi lên người. Nếu mèo nhà vẫn giữ hành vi này kể cả khi trưởng thành, mèo hoang lại sẽ quên dần cách kêu. Một nghiên cứu trong tập san Behavioral Processes phát hiện rằng mèo hoang có xu hướng gầm gừ hoặc rít lên nhiều hơn so với mèo có chủ nuôi. Khi mèo hoang kêu meo, chúng thường không quan tâm vật thể đối diện là con người, chó, hay các đồ vật như búp bê. Mèo nhà chỉ kêu meo meo với người, điều này cho thấy chúng đã phát triển một loại ngôn ngữ riêng để giao tiếp với chủ. Nói cách khác, mèo meo meo với bạn vì từ bé nó đã học được rằng hành vi này sẽ khiến bạn chú ý.
Wright còn nói, nếu chú ý và phản ứng lại từng tiếng kêu của mèo, chúng ta có thể tạo ra một vòng hồi đáp tương tự một cuộc chuyện trò. “Nếu như những phản hồi của bạn đủ tích cực và đủ thường xuyên, dễ đoán, cô mèo của bạn có thể nhận diện được giọng nói của bạn và cố gắng giao tiếp với bạn đấy,” Wright cho hay.
Theo Live Science